Ắc Quy Là Gì? Cấu Tạo, Phân Loại, Ứng Dụng & Cách Sử Dụng Chi Tiết

Trong thế giới hiện đại, ắc quy đóng vai trò vô cùng quan trọng, là nguồn cung cấp năng lượng không thể thiếu cho vô số thiết bị, từ chiếc xe máy quen thuộc đến hệ thống điện dự phòng phức tạp. Tuy nhiên, không phải ai cũng hiểu rõ ắc quy là gì, cấu tạo ra sao, nguyên lý hoạt động như thế nào và làm thế nào để sử dụng đúng cách.

Bài viết này được Ắc Quy Đồng Khánh biên soạn với mục đích cung cấp một cái nhìn toàn diện và dễ hiểu về ắc quy. Chúng ta sẽ cùng nhau khám phá từ định nghĩa cơ bản, cấu tạo chi tiết, nguyên lý hoạt động, các loại ắc quy phổ biến, ứng dụng thực tế trong đời sống và công nghiệp, đến những bí quyết sử dụng và bảo dưỡng để ắc quy luôn hoạt động bền bỉ và hiệu quả.

1. Ắc quy là gì?

1.1 Định nghĩa ắc quy

Định nghĩa ắc quy là gì

Như đã đề cập, ắc quy là gì? Đó là một nguồn điện thứ cấp, có khả năng biến đổi hóa năng thành điện năng. Để hiểu rõ hơn về định nghĩa này, chúng ta cần phân tích từng thành phần:

• Nguồn điện thứ cấp: Khác với nguồn điện sơ cấp (ví dụ: pin) tự tạo ra điện năng thông qua các phản ứng hóa học bên trong, ắc quy cần được nạp điện từ một nguồn bên ngoài trước khi có thể cung cấp điện. Quá trình nạp điện này sẽ "tái tạo" lại các chất hóa học bên trong ắc quy, cho phép nó tích trữ năng lượng và phóng điện khi cần thiết.
• Biến đổi hóa năng thành điện năng: Ắc quy hoạt động dựa trên nguyên lý của các phản ứng hóa học thuận nghịch. Khi ắc quy phóng điện, các chất hóa học bên trong sẽ phản ứng với nhau, tạo ra dòng điện. Ngược lại, khi ắc quy được nạp điện, các phản ứng hóa học sẽ diễn ra theo chiều ngược lại, tích trữ năng lượng dưới dạng hóa năng.

1.2 Các tên gọi khác

Trong quá trình tìm hiểu về ắc quy, bạn có thể gặp nhiều tên gọi khác nhau, nhưng tất cả đều chỉ cùng một thiết bị:

• Acquy: Đây là cách viết tắt phổ biến của từ "ắc quy".
• Bình accu: "Accu" là một cách gọi khác của "ắc quy", thường được sử dụng trong tiếng Việt.
• Bình ắc quy: Đây là cách gọi đầy đủ và chính xác nhất.
• Ắc quy tích điện: Tên gọi này nhấn mạnh khả năng tích trữ năng lượng điện của ắc quy.
• Ắc quy lưu điện: Tương tự như "ắc quy tích điện", tên gọi này cũng nhấn mạnh khả năng lưu trữ năng lượng điện.

1.3 Vai trò của ắc quy 

Ngoài hai vai trò chính là tích trữ và cung cấp điện, ắc quy còn đóng vai trò quan trọng trong việc:

• Ổn định điện áp: Ắc quy có khả năng cung cấp điện áp ổn định cho các thiết bị, giúp chúng hoạt động đúng cách và tránh bị hư hỏng do điện áp dao động.
• Bảo vệ hệ thống điện: Trong một số trường hợp, ắc quy có thể đóng vai trò như một thiết bị bảo vệ, ngăn ngừa các sự cố điện gây hại cho hệ thống điện.

Ví dụ về các thiết bị sử dụng ắc quy:

1. Xe máy, ô tô:

• Khởi động động cơ: Ắc quy cung cấp dòng điện lớn để khởi động động cơ.
• Cung cấp điện cho các thiết bị khi động cơ không hoạt động: Đèn, còi, radio,...
• Hỗ trợ hệ thống điện khi động cơ hoạt động: Đảm bảo cung cấp đủ điện cho tất cả các thiết bị, đặc biệt là khi xe di chuyển chậm hoặc dừng đèn đỏ.

2. Xe điện:

• Cung cấp năng lượng cho động cơ: Ắc quy là nguồn năng lượng chính, quyết định quãng đường di chuyển của xe.
• Cung cấp điện cho các thiết bị khác: Đèn, còi, hệ thống điều khiển,...

3. UPS (Uninterruptible Power Supply):

• Đảm bảo nguồn điện liên tục: Khi mất điện lưới, ắc quy sẽ tự động cung cấp điện cho các thiết bị được kết nối, giúp chúng tiếp tục hoạt động mà không bị gián đoạn.
• Bảo vệ thiết bị khỏi các sự cố điện: Ắc quy có thể bảo vệ thiết bị khỏi các sự cố như điện áp tăng giảm đột ngột, nhiễu điện,...

4. Hệ thống năng lượng mặt trời:

• Lưu trữ năng lượng mặt trời: Ắc quy lưu trữ năng lượng mặt trời thu được từ các tấm pin để sử dụng vào ban đêm hoặc khi trời không có nắng.
• Cung cấp điện cho các thiết bị: Ắc quy cung cấp điện cho các thiết bị trong gia đình hoặc doanh nghiệp, giúp tiết kiệm chi phí điện năng.

Xem thêm: Bình Ắc Quy Khô Là Gì? Ưu Nhược Điểm, Ứng Dụng & Cách Nhận Biết

2. Cấu tạo của ắc quy

Sơ đồ cấu tạo của bình ắc quy

Ắc quy là một hệ thống phức tạp bao gồm nhiều thành phần khác nhau, phối hợp với nhau để tích trữ và cung cấp năng lượng điện. Dưới đây là mô tả chi tiết về các thành phần chính:

2.1 Cực dương

• Vật liệu: Thường được làm từ chì oxit (PbO2) đối với ắc quy axit chì. Trong quá trình phóng điện, chì oxit sẽ nhận electron và chuyển thành chì sunfat (PbSO4).
• Chức năng: Là nơi xảy ra phản ứng oxy hóa (mất electron) trong quá trình phóng điện, tạo ra dòng điện.

2.2 Cực âm

• Vật liệu: Thường được làm từ chì xốp (Pb) đối với ắc quy axit chì. Trong quá trình phóng điện, chì sẽ nhường electron và chuyển thành chì sunfat (PbSO4).
• Chức năng: Là nơi xảy ra phản ứng khử (nhận electron) trong quá trình phóng điện, hoàn thành mạch điện.

2.3 Chất điện phân
1. Loại chất: Dung dịch axit sulfuric (H2SO4) loãng đối với ắc quy axit chì. Nồng độ axit sulfuric thường dao động từ 25% đến 40%.

2. Vai trò:

• Tạo môi trường cho các ion di chuyển giữa cực dương và cực âm, cho phép phản ứng hóa học xảy ra.
• Tham gia trực tiếp vào các phản ứng hóa học trong quá trình nạp và phóng điện.

2.4 Vách ngăn 

1. Vật liệu: Thường được làm từ vật liệu cách điện xốp như nhựa PVC, polyethylene hoặc sợi thủy tinh.

2. Chức năng:

• Ngăn cách giữa cực dương và cực âm, tránh cho chúng tiếp xúc trực tiếp gây đoản mạch.
• Cho phép các ion di chuyển qua lại giữa các điện cực.

2.5 Vỏ bình
1. Vật liệu: Thường được làm từ nhựa cứng như polypropylene hoặc ABS, có khả năng chịu axit và va đập tốt.

2. Chức năng:

• Bảo vệ các thành phần bên trong ắc quy khỏi các tác động từ môi trường bên ngoài (va đập, nhiệt độ, hóa chất,...).
• Đảm bảo an toàn cho người sử dụng.
• Chứa chất điện phân và các thành phần khác của ắc quy.

Xem thêm: Ắc Quy Kiềm Là Gì? Cấu Tạo, Ưu Nhược Điểm & Ứng Dụng Chi Tiết

3. Nguyên lý hoạt động của ắc quy

Ắc quy hoạt động dựa trên nguyên lý của các phản ứng hóa học đảo ngược giữa các thành phần bên trong. Quá trình này bao gồm hai giai đoạn chính: nạp điện và phóng điện.

3.1. Quá trình nạp điện

Khi ắc quy được kết nối với một nguồn điện bên ngoài (ví dụ: bộ sạc ắc quy), dòng điện sẽ chạy qua ắc quy theo chiều ngược lại so với quá trình phóng điện. Quá trình này sẽ "tái tạo" lại các chất hóa học bên trong ắc quy, tích trữ năng lượng dưới dạng hóa năng.

1. Mô tả phản ứng hóa học xảy ra khi nạp điện (đối với ắc quy axit chì):

• Tại cực dương (PbSO4): PbSO4 + 2H2O → PbO2 + H2SO4 + 2H+ + 2e-
• Tại cực âm (PbSO4): PbSO4 + 2e- → Pb + H2SO4

2. Giải thích sự chuyển đổi năng lượng:

Điện năng từ nguồn bên ngoài được chuyển đổi thành hóa năng, tích trữ trong các chất hóa học (chì oxit và chì) trên các điện cực.

3.2. Quá trình phóng điện

Khi ắc quy được kết nối với một thiết bị điện (ví dụ: đèn xe, động cơ khởi động), các phản ứng hóa học sẽ xảy ra bên trong ắc quy, giải phóng năng lượng dưới dạng điện năng.

1. Mô tả phản ứng hóa học xảy ra khi phóng điện (đối với ắc quy axit chì):

• Tại cực dương (PbO2): PbO2 + H2SO4 + 2H+ + 2e- → PbSO4 + 2H2O
• Tại cực âm (Pb): Pb + H2SO4 → PbSO4 + 2H+ + 2e-

2. Giải thích sự chuyển đổi năng lượng:

Hóa năng tích trữ trong các chất hóa học (chì oxit và chì) trên các điện cực được chuyển đổi thành điện năng, cung cấp cho thiết bị điện.

3.3. Phương trình hóa học tổng quát (đối với ắc quy axit chì):

PbO2 + Pb + 2H2SO4 ⇄ 2PbSO4 + 2H2O

(Phản ứng thuận: phóng điện, phản ứng nghịch: nạp điện)

Ví dụ:

Hãy tưởng tượng ắc quy như một chiếc bình chứa nước. Quá trình nạp điện giống như việc bơm nước vào bình, tích trữ năng lượng. Quá trình phóng điện giống như việc mở van cho nước chảy ra, cung cấp năng lượng cho các thiết bị.

4. Phân loại ắc quy

Ắc quy có thể được phân loại theo nhiều tiêu chí khác nhau, nhưng hai tiêu chí phổ biến nhất là dựa vào chất điện phân và dựa vào mục đích sử dụng.

4.1. Dựa vào chất điện phân

Ắc quy axit chì (Lead-acid battery): Đây là loại ắc quy lâu đời nhất và phổ biến nhất, sử dụng dung dịch axit sulfuric (H2SO4) loãng làm chất điện phân. Ắc quy axit chì có hai loại chính:

1. Ắc quy hở 

Ưu điểm:

• Giá thành rẻ.
• Dễ dàng bảo dưỡng và sửa chữa.

Nhược điểm:

• Cần bảo dưỡng thường xuyên (châm nước cất định kỳ).
• Có thể gây rò rỉ axit, gây ăn mòn và nguy hiểm.
• Tuổi thọ ngắn hơn so với ắc quy kín khí.

Ứng dụng:

• Xe máy, ô tô đời cũ.
• Các ứng dụng công nghiệp (ví dụ: xe nâng, máy phát điện).

Yêu cầu bảo dưỡng:

• Kiểm tra và châm nước cất định kỳ để đảm bảo mức dung dịch luôn ở giữa vạch MIN và MAX.
• Vệ sinh cọc bình thường xuyên để tránh bị ăn mòn.

2. Ắc quy kín khí 

Ưu điểm:

• Không cần bảo dưỡng (không cần châm nước).
• An toàn hơn, ít gây rò rỉ axit.
• Tuổi thọ cao hơn so với ắc quy hở.

Nhược điểm:

• Giá thành cao hơn.
• Khó sửa chữa khi gặp sự cố.

Ứng dụng:

• Xe máy, ô tô đời mới.
• UPS (Uninterruptible Power Supply).
• Hệ thống báo động.
• Xe điện.

3. Ắc quy kiềm: Sử dụng dung dịch kiềm (ví dụ: kali hydroxit KOH) làm chất điện phân. Ắc quy kiềm có nhiều loại khác nhau, bao gồm:

a. Ắc quy niken-cadmium (Ni-Cd):

Ưu điểm:

• Tuổi thọ cao.
• Khả năng xả sâu tốt.

Nhược điểm:

• Chứa cadmium, một chất độc hại.
• Hiệu ứng nhớ (dung lượng giảm dần nếu sạc không đúng cách).

Ứng dụng:

• Các thiết bị điện cầm tay (ví dụ: máy khoan, máy cưa).
• Đèn pin.

b. Ắc quy niken-metal hydride (Ni-MH):

Ưu điểm:

• Ít độc hại hơn so với ắc quy Ni-Cd.
• Dung lượng cao hơn.

Nhược điểm:

• Hiệu ứng nhớ vẫn còn (nhưng ít hơn so với ắc quy Ni-Cd).
• Tự xả điện nhanh hơn.

Ứng dụng:

• Các thiết bị điện cầm tay.
• Xe hybrid.

4. Ắc quy Lithium-ion (Lithium-ion battery): Sử dụng các ion lithium làm chất mang điện.
Ưu điểm:

• Dung lượng rất cao.
• Trọng lượng nhẹ.
• Không có hiệu ứng nhớ.
• Tốc độ xả thấp.

Nhược điểm:

• Giá thành cao.
•  Có thể gây cháy nổ nếu sử dụng không đúng cách.
• Tuổi thọ bị ảnh hưởng bởi nhiệt độ.

 Ứng dụng:

• Điện thoại di động, máy tính bảng, máy tính xách tay.
• Xe điện.
• Hệ thống lưu trữ năng lượng.

4.2. Dựa vào mục đích sử dụng:

• Ắc quy khởi động: Được thiết kế để cung cấp dòng điện lớn trong thời gian ngắn, dùng để khởi động động cơ xe cộ.
• Ắc quy viễn thông: Được thiết kế để xả sâu và nạp lại nhiều lần, dùng cho các ứng dụng như UPS, xe điện, hệ thống năng lượng dự trữ.

5. Ứng dụng của ắc quy trong đời sống và công nghiệp

Ắc quy đóng vai trò vô cùng quan trọng trong nhiều lĩnh vực khác nhau của đời sống và công nghiệp, từ giao thông vận tải đến năng lượng dự trữ và viễn thông.

5.1. Giao thông vận tải

1. Xe máy, ô tô:

Ắc quy đóng vai trò quan trọng trong việc vận hành xe ô tô

• Khởi động: Ắc quy cung cấp dòng điện lớn để khởi động động cơ, giúp xe vận hành.
• Cung cấp điện cho các thiết bị: Ắc quy cung cấp điện cho đèn chiếu sáng, còi, hệ thống điều hòa, radio và nhiều thiết bị khác, đảm bảo tiện nghi và an toàn cho người lái và hành khách.

2. Xe điện:

• Nguồn năng lượng chính: Ắc quy là nguồn năng lượng duy nhất cung cấp điện cho động cơ và các thiết bị khác trên xe điện, quyết định quãng đường di chuyển và hiệu suất hoạt động của xe.

5.2. Năng lượng dự trữ

1. UPS (Uninterruptible Power Supply): 

• Đảm bảo nguồn điện liên tục: Ắc quy UPS cung cấp nguồn điện dự phòng khi mất điện lưới, giúp các thiết bị quan trọng như máy tính, thiết bị y tế, hệ thống báo động,... tiếp tục hoạt động mà không bị gián đoạn, tránh gây thiệt hại về dữ liệu, tài sản và sức khỏe.

2. Hệ thống năng lượng mặt trời, năng lượng gió:

• Lưu trữ năng lượng: Ắc quy lưu trữ năng lượng mặt trời hoặc năng lượng gió thu được từ các tấm pin hoặc turbin, cho phép sử dụng năng lượng sạch vào ban đêm hoặc khi thời tiết không thuận lợi, giúp tiết kiệm chi phí điện năng và bảo vệ môi trường.

5.3. Viễn thông

• Cung cấp điện cho trạm phát sóng, thiết bị mạng: Ắc quy đảm bảo nguồn điện liên tục cho các trạm phát sóng và thiết bị mạng, giúp duy trì kết nối thông tin liên lạc ổn định và liên tục, đặc biệt quan trọng trong các tình huống khẩn cấp hoặc ở những khu vực có nguồn điện không ổn định.

5.4. Các ứng dụng khác

• Thiết bị chiếu sáng khẩn cấp: Ắc quy cung cấp năng lượng cho đèn chiếu sáng khẩn cấp khi mất điện, giúp mọi người di chuyển an toàn trong bóng tối.
• Hệ thống báo cháy, an ninh: Ắc quy đảm bảo hệ thống báo cháy và an ninh hoạt động liên tục, phát hiện và cảnh báo sớm các nguy cơ, bảo vệ tính mạng và tài sản.
• Thiết bị điện cầm tay: Ắc quy cung cấp năng lượng cho nhiều thiết bị điện cầm tay như máy khoan, máy cưa, máy ảnh, điện thoại di động,... giúp chúng hoạt động linh hoạt và tiện lợi ở mọi nơi.

6. Cách sử dụng và bảo dưỡng ắc quy

6.1. Lựa chọn ắc quy phù hợp

Việc lựa chọn ắc quy phù hợp là bước đầu tiên để đảm bảo hiệu suất và tuổi thọ của nó. Dưới đây là những yếu tố quan trọng cần xem xét:

1. Dung lượng: Dung lượng ắc quy cho biết khả năng cung cấp dòng điện trong một khoảng thời gian nhất định.

2. Cách tính dung lượng cần thiết:

• Xác định tổng công suất tiêu thụ của các thiết bị điện mà ắc quy cần cung cấp.
• Tính thời gian sử dụng dự kiến của các thiết bị này.
• Sử dụng công thức: Dung lượng (Ah) = (Tổng công suất tiêu thụ (W) / Điện áp (V)) x Thời gian sử dụng (giờ)

Ví dụ: Nếu bạn cần một ắc quy để cung cấp điện cho một thiết bị có công suất 100W trong 5 giờ với điện áp 12V, dung lượng cần thiết sẽ là: (100W / 12V) x 5 giờ = 41.67Ah. Bạn nên chọn ắc quy có dung lượng lớn hơn hoặc bằng 41.67Ah.

3. Điện áp: Điện áp của ắc quy phải tương thích với điện áp của thiết bị mà nó cung cấp điện. Sử dụng ắc quy có điện áp không phù hợp có thể gây hư hỏng cho thiết bị.

4. Dòng xả: Đây là thông số quan trọng đối với ắc quy khởi động, cho biết khả năng cung cấp dòng điện lớn trong điều kiện nhiệt độ thấp (thường là -18°C). Chọn ắc quy có CCA cao hơn hoặc bằng yêu cầu của xe để đảm bảo khởi động dễ dàng trong mùa đông.

6.2 Sạc điện đúng cách

Sạc điện đúng cách là yếu tố then chốt để kéo dài tuổi thọ ắc quy.

1. Sử dụng bộ sạc phù hợp:

• Chọn bộ sạc có điện áp và dòng điện phù hợp với loại ắc quy bạn đang sử dụng. Sử dụng bộ sạc không phù hợp có thể gây quá tải, làm hỏng ắc quy hoặc thậm chí gây cháy nổ.
• Nên sử dụng bộ sạc thông minh có chức năng tự động ngắt khi ắc quy đã đầy, giúp tránh tình trạng sạc quá mức.

2. Thời gian sạc:

• Thời gian sạc phụ thuộc vào dung lượng ắc quy và dòng điện sạc.
• Sử dụng công thức: Thời gian sạc (giờ) = Dung lượng ắc quy (Ah) / Dòng điện sạc (A)

Ví dụ: Nếu bạn sạc một ắc quy 50Ah bằng bộ sạc 5A, thời gian sạc lý thuyết sẽ là: 50Ah / 5A = 10 giờ. Tuy nhiên, thời gian sạc thực tế có thể lâu hơn do hiệu suất của bộ sạc và tình trạng của ắc quy.

6.3 Lưu ý khi sạc ắc quy hở và ắc quy kín khí

1. Ắc quy hở:

• Luôn sạc ắc quy ở nơi thoáng khí để tránh tích tụ khí hydro, có thể gây cháy nổ.
• Kiểm tra mức dung dịch điện phân trước khi sạc và châm thêm nước cất nếu cần thiết.

2. Ắc quy kín khí:

• Không cần châm nước trong quá trình sử dụng.
• Sử dụng bộ sạc có chế độ sạc phù hợp cho ắc quy kín khí (thường là chế độ sạc chậm).

7. Bảo dưỡng ắc quy

Bảo dưỡng ắc quy định kỳ là yếu tố then chốt để đảm bảo hiệu suất hoạt động và kéo dài tuổi thọ của nó. Dưới đây là những công việc bảo dưỡng quan trọng bạn nên thực hiện:

7.1 Kiểm tra và vệ sinh cọc bình

1. Tần suất: Nên kiểm tra cọc bình ít nhất mỗi tháng một lần.

2. Cách thực hiện:

• Kiểm tra xem cọc bình có bị ăn mòn, bám bẩn hoặc lỏng lẻo không.
• Nếu cọc bình bị ăn mòn, hãy dùng bàn chải sắt hoặc giấy nhám để làm sạch.
• Sử dụng dung dịch vệ sinh chuyên dụng hoặc hỗn hợp baking soda và nước để trung hòa axit.
• Sau khi làm sạch, bôi một lớp mỡ bảo vệ lên cọc bình để ngăn ngừa ăn mòn.
• Đảm bảo các cọc bình được siết chặt để đảm bảo tiếp xúc điện tốt.

3. Lợi ích: Giúp đảm bảo dòng điện ổn định, tránh sụt áp và kéo dài tuổi thọ ắc quy.

7.2 Châm nước cất (đối với ắc quy hở)

Tránh châm các loại nước khác vì chứa nhiều tạp chất gây hại

1. Tần suất: Kiểm tra mức dung dịch điện phân mỗi tháng một lần và châm thêm nước cất khi cần thiết.

2. Cách thực hiện:

• Mở các nút trên nắp bình ắc quy.
• Kiểm tra mức dung dịch điện phân trong từng ngăn. Mức dung dịch phải nằm giữa vạch MIN và MAX.
• Nếu mức dung dịch thấp hơn vạch MIN, hãy châm thêm nước cất đến vạch MAX.

Lưu ý: Tuyệt đối không sử dụng nước máy hoặc nước giếng để châm vào ắc quy, vì chúng chứa nhiều tạp chất có thể gây hại cho ắc quy.

3. Lợi ích: Đảm bảo các phản ứng hóa học diễn ra bình thường, giúp ắc quy hoạt động hiệu quả và kéo dài tuổi thọ.

7.3 Kiểm tra điện áp định kỳ

1. Tần suất: Kiểm tra điện áp ắc quy mỗi 3 tháng một lần.

2. Cách thực hiện:

• Sử dụng đồng hồ vạn năng để đo điện áp của ắc quy.
• Điện áp của ắc quy 12V khi đầy thường nằm trong khoảng 12.6V - 12.8V.
• Nếu điện áp thấp hơn 12.4V, hãy sạc lại ắc quy.

3. Lợi ích: Giúp bạn theo dõi tình trạng ắc quy và phát hiện sớm các vấn đề tiềm ẩn.

7.4 Bảo quản ắc quy khi không sử dụng

Nếu bạn không sử dụng ắc quy trong một thời gian dài (ví dụ: khi cất xe không sử dụng), hãy thực hiện các bước sau:

• Sạc đầy ắc quy trước khi cất giữ.
• Tháo ắc quy ra khỏi thiết bị để tránh xả điện tự nhiên.
• Bảo quản ắc quy ở nơi khô ráo, thoáng mát, tránh ánh nắng trực tiếp và nhiệt độ cao.
• Sạc lại ắc quy định kỳ (khoảng 2-3 tháng một lần) để duy trì dung lượng.

Lợi ích: Giúp ắc quy không bị xả điện quá mức và kéo dài tuổi thọ.

8. Các lỗi thường gặp và cách khắc phục

Dù được bảo dưỡng cẩn thận đến đâu, ắc quy vẫn có thể gặp phải một số vấn đề trong quá trình sử dụng. Dưới đây là những lỗi thường gặp nhất và cách khắc phục:

8.1 Ắc quy yếu điện, không khởi động được

1. Nguyên nhân:

• Ắc quy bị xả điện do sử dụng quá nhiều thiết bị điện khi xe không nổ máy.
• Ắc quy bị chai, giảm dung lượng do sử dụng lâu ngày hoặc bảo dưỡng không đúng cách.
• Cọc bình bị ăn mòn, tiếp xúc kém.
• Hệ thống sạc của xe gặp vấn đề.

2. Cách khắc phục:

• Sạc lại ắc quy bằng bộ sạc phù hợp.
• Kiểm tra và làm sạch cọc bình.
• Kiểm tra hệ thống sạc của xe (ví dụ: máy phát điện).
• Nếu ắc quy đã quá cũ hoặc bị chai, hãy thay thế bằng ắc quy mới.

8.2 Ắc quy bị phồng, rò rỉ

Hình ảnh mô tả ắc quy bị phồng

1. Nguyên nhân:

• Sạc ắc quy quá mức.
• Ắc quy bị quá nhiệt.
• Ắc quy bị lỗi sản xuất.

2. Cách khắc phục:

• Ngừng sử dụng ắc quy ngay lập tức.
• Thay thế ắc quy mới.
• Kiểm tra hệ thống sạc của xe để đảm bảo không sạc quá mức cho ắc quy.

Lưu ý: Ắc quy bị phồng hoặc rò rỉ có thể gây nguy hiểm, hãy xử lý cẩn thận và tránh tiếp xúc trực tiếp với axit.

8.3 Ắc quy nhanh hết điện

1. Nguyên nhân:

• Ắc quy bị chai, giảm dung lượng.
• Có thiết bị điện trên xe tiêu thụ điện ngay cả khi xe đã tắt máy (ví dụ: hệ thống báo động, radio).
• Hệ thống sạc của xe không hoạt động hiệu quả.

2. Cách khắc phục:

• Kiểm tra và tắt các thiết bị điện không cần thiết khi xe không sử dụng.
• Kiểm tra hệ thống sạc của xe.
• Nếu ắc quy đã quá cũ hoặc bị chai, hãy thay thế bằng ắc quy mới.

Dẫn chứng khoa học:

• Nghiên cứu về ảnh hưởng của nhiệt độ đến tuổi thọ ắc quy:

Một nghiên cứu được công bố trên tạp chí "Journal of Power Sources" đã chỉ ra rằng nhiệt độ cao có thể làm giảm đáng kể tuổi thọ của ắc quy axit chì. Cụ thể, nhiệt độ hoạt động tăng từ 25°C lên 40°C có thể làm giảm tuổi thọ ắc quy xuống 50%. 

• Các phương pháp sạc tối ưu:

Một nghiên cứu khác được thực hiện bởi Viện Nghiên cứu Năng lượng Quốc gia Hoa Kỳ (NREL) đã chứng minh rằng việc sử dụng các phương pháp sạc thông minh, như sạc xung hoặc sạc theo nhiều giai đoạn, có thể giúp kéo dài tuổi thọ ắc quy và cải thiện hiệu suất hoạt động. 

9. Các thông số kỹ thuật của ắc quy

Khi lựa chọn hoặc sử dụng ắc quy, bạn sẽ thường xuyên bắt gặp các thông số kỹ thuật được ghi trên nhãn sản phẩm. Hiểu rõ ý nghĩa của các thông số này sẽ giúp bạn chọn được ắc quy phù hợp và sử dụng chúng một cách hiệu quả.

9.1 Điện áp 

• Ý nghĩa: Điện áp là hiệu điện thế giữa hai cực của ắc quy, cho biết khả năng cung cấp năng lượng điện của ắc quy.
• Các mức điện áp phổ biến: 12V, 24V, 48V. Ắc quy 12V thường được sử dụng cho xe máy, ô tô con, trong khi ắc quy 24V và 48V thường được sử dụng cho xe tải, xe buýt và các hệ thống năng lượng lớn hơn.

9.2 Dung lượng

1. Ý nghĩa: Dung lượng là khả năng lưu trữ điện của ắc quy, cho biết ắc quy có thể cung cấp dòng điện bao nhiêu Ampe trong một giờ.

2. Cách tính thời gian sử dụng dựa trên dung lượng và dòng tiêu thụ:

Thời gian sử dụng (giờ) = Dung lượng (Ah) / Dòng tiêu thụ (A)

Ví dụ: Nếu bạn có một ắc quy 100Ah và một thiết bị tiêu thụ dòng điện 5A, thời gian sử dụng lý thuyết sẽ là: 100Ah / 5A = 20 giờ. Tuy nhiên, thời gian sử dụng thực tế có thể ngắn hơn do các yếu tố như nhiệt độ, tuổi thọ ắc quy và hiệu suất của thiết bị.

9.3 Dòng xả 

Ý nghĩa: Dòng xả là khả năng của ắc quy cung cấp dòng điện lớn trong thời gian ngắn ở nhiệt độ thấp (thường là -18°C). Đây là thông số quan trọng đối với ắc quy khởi động, vì nó cho biết khả năng khởi động động cơ xe trong điều kiện thời tiết lạnh.

9.4 Dung lượng dự trữ 

Ý nghĩa: Dung lượng dự trữ là thời gian (tính bằng phút) mà ắc quy có thể cung cấp dòng điện 25A khi hệ thống sạc của xe gặp sự cố. Thông số này cho biết khả năng của ắc quy duy trì hoạt động của các thiết bị điện trên xe trong trường hợp khẩn cấp.

9.5 Điện trở trong

Ý nghĩa: Điện trở trong là điện trở của các thành phần bên trong ắc quy đối với dòng điện. Điện trở trong càng thấp, ắc quy càng hoạt động hiệu quả. Điện trở trong tăng lên theo thời gian do quá trình lão hóa của ắc quy, do đó, đây là một chỉ số để đánh giá tình trạng của ắc quy.

Ví dụ: Giải thích cách đọc và hiểu các thông số trên một bình ắc quy cụ thể:

Hãy xem xét một bình ắc quy có các thông số sau:

• Điện áp: 12V
• Dung lượng: 75Ah
• Dòng xả: 700 CCA
• Dung lượng dự trữ: 120 phút

Điều này có nghĩa là:

• Ắc quy này có điện áp 12V, phù hợp với hầu hết các loại xe ô tô con.
• Ắc quy này có thể cung cấp dòng điện 75A trong 1 giờ, hoặc 7.5A trong 10 giờ.
• Ắc quy này có thể cung cấp dòng điện 700A trong thời gian ngắn ở nhiệt độ -18°C, đủ để khởi động động cơ xe trong điều kiện thời tiết lạnh.
• Ắc quy này có thể cung cấp dòng điện 25A trong 120 phút khi hệ thống sạc của xe gặp sự cố, giúp bạn có đủ thời gian để đến nơi sửa chữa.

Trong bài viết này, chúng ta đã cùng nhau tìm hiểu về những kiến thức cơ bản về ắc quy là gì, từ cấu tạo, phân loại, ứng dụng, cách sử dụng và bảo dưỡng, đến các lỗi thường gặp và cách khắc phục. Chúng ta cũng đã khám phá ý nghĩa của các thông số kỹ thuật quan trọng, giúp bạn trở thành một người sử dụng ắc quy thông thái.

Ắc quy đóng vai trò vô cùng quan trọng trong cuộc sống hiện đại, cung cấp năng lượng cho nhiều thiết bị và phương tiện khác nhau, từ xe máy, ô tô đến điện thoại di động, máy tính xách tay và các hệ thống năng lượng dự trữ.

Hãy lựa chọn và sử dụng ắc quy đúng cách để đảm bảo an toàn, hiệu quả và kéo dài tuổi thọ của ắc quy. Đừng ngần ngại liên hệ với chúng tôi nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào. Chúng tôi luôn sẵn lòng đồng hành cùng bạn trên mọi nẻo đường!

Thông tin liên hệ:

Website: Ắc quy Đồng Khánh

SĐT: 0966.697.696

Địa chỉ: Số 1 Nguyễn Hữu Thọ (ngã 5 cầu vượt Linh Đàm), Q. Hoàng Mai, Hà Nội

Fanpage: https://www.facebook.com/dongkhanhcarservice/