Ắc Quy Sạc Không Vào Điện: Nguyên Nhân, Cách Kiểm Tra và Khắc Phục Triệt Để

Trong thế giới hiện đại, ắc quy đóng vai trò vô cùng quan trọng, cung cấp năng lượng cho vô số thiết bị và phương tiện, từ điện thoại thông minh đến ô tô điện. Tuy nhiên, một vấn đề phổ biến mà nhiều người dùng gặp phải là tình trạng sạc ắc quy không vào điện. Điều này không chỉ gây bất tiện mà còn có thể dẫn đến những chi phí sửa chữa không đáng có.

Ắc Quy Đồng Khánh xin giới thiệu bài viết này, nhằm cung cấp thông tin chi tiết và toàn diện về các nguyên nhân khiến ắc quy sạc không vào điện, các phương pháp kiểm tra, giải pháp khắc phục hiệu quả và những biện pháp phòng tránh hữu ích. Chúng tôi hy vọng rằng, với những kiến thức được chia sẻ trong bài viết, bạn sẽ có thể tự mình giải quyết vấn đề và kéo dài tuổi thọ ắc quy, đồng thời tiết kiệm chi phí.

1. Nguyên nhân ắc quy sạc không vào điện

Hiện tượng sulfat hóa khiến ắc quy bị giảm dung lượng

Tình trạng ắc quy sạc không vào điện có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau, từ các vấn đề liên quan đến bản thân ắc quy, bộ sạc, các yếu tố bên ngoài, cho đến các lỗi kỹ thuật phức tạp. Việc xác định chính xác nguyên nhân là bước đầu tiên và quan trọng nhất để có thể đưa ra giải pháp khắc phục phù hợp.

1.1 Ắc quy đã hỏng

Đây là một trong những nguyên nhân phổ biến nhất khiến ắc quy nạp không vào điện. Theo thời gian, ắc quy sẽ dần bị suy giảm hiệu suất và cuối cùng là hết tuổi thọ.

Ắc quy đã hết tuổi thọ:

• Tuổi thọ trung bình của ắc quy thường dao động từ 2 đến 5 năm, tùy thuộc vào loại ắc quy, điều kiện sử dụng và chế độ bảo dưỡng. Ắc quy thường xuyên phải làm việc trong điều kiện khắc nghiệt (ví dụ: nhiệt độ cao, xả sâu) sẽ có tuổi thọ ngắn hơn.
• Dẫn chứng: Theo một báo cáo của Battery Council International (BCI), tuổi thọ trung bình của ắc quy ô tô là khoảng 3-5 năm.

Ắc quy bị sulfat hóa:

• Sulfat hóa là quá trình các tinh thể chì sulfat (PbSO4) tích tụ trên các bản cực của ắc quy, làm giảm diện tích bề mặt tiếp xúc giữa bản cực và dung dịch điện phân, từ đó làm giảm khả năng tích điện và phóng điện của ắc quy.
• Quá trình sulfat hóa xảy ra khi ắc quy bị xả quá sâu, không được sạc lại kịp thời, hoặc được bảo quản trong điều kiện xả điện trong thời gian dài.
• Tác hại của sulfat hóa: Làm giảm dung lượng ắc quy, giảm khả năng khởi động động cơ, và cuối cùng là khiến ắc quy không thể sạc được nữa.

Ắc quy bị đoản mạch (ngắn mạch):

• Đoản mạch xảy ra khi có sự tiếp xúc trực tiếp giữa các bản cực dương (+) và âm (-) bên trong ắc quy, tạo ra một dòng điện lớn chạy qua ắc quy, gây ra hiện tượng nóng lên, thậm chí là cháy nổ.
• Nguyên nhân gây đoản mạch có thể là do các bản cực bị cong vênh, lớp phân cách giữa các bản cực bị hỏng, hoặc có vật lạ rơi vào bên trong ắc quy.

Ắc quy bị khô (đối với ắc quy nước): Đối với ắc quy nước, dung dịch điện phân (axit sulfuric loãng) có thể bị bay hơi theo thời gian, đặc biệt là trong điều kiện nhiệt độ cao. Khi mức dung dịch điện phân xuống quá thấp, các bản cực sẽ bị khô, làm giảm khả năng tích điện và phóng điện của ắc quy.

1.2 Bộ sạc gặp vấn đề

Nếu bộ sạc gặp vấn đề, nó sẽ không thể cung cấp đủ điện áp và dòng điện để sạc ắc quy.

• Bộ sạc bị hỏng: Bộ sạc có thể bị hỏng do nhiều nguyên nhân khác nhau, ví dụ như cháy cầu chì, hỏng mạch điện tử, hoặc các linh kiện bên trong bị lão hóa.
• Bộ sạc không tương thích với loại ắc quy Mỗi loại ắc quy (ví dụ: ắc quy chì-axit, ắc quy lithium-ion) yêu cầu một loại bộ sạc riêng biệt, với các thông số điện áp và dòng điện sạc khác nhau. Sử dụng bộ sạc không tương thích có thể làm hỏng ắc quy hoặc khiến ắc quy không thể sạc được.
• Điện áp sạc không phù hợp: Nếu điện áp sạc quá thấp, ắc quy sẽ không được sạc đầy. Nếu điện áp sạc quá cao, ắc quy có thể bị quá nhiệt, gây ra hư hỏng.

1.3 Các yếu tố bên ngoài

Các yếu tố bên ngoài cũng có thể ảnh hưởng đến quá trình sạc ắc quy.

• Nguồn điện không ổn định: Nguồn điện không ổn định (ví dụ: điện áp quá thấp hoặc quá cao, có nhiều nhiễu) có thể làm gián đoạn quá trình sạc ắc quy hoặc làm hỏng bộ sạc.
• Môi trường sạc quá nóng hoặc quá lạnh: Nhiệt độ môi trường có ảnh hưởng đáng kể đến hiệu suất sạc ắc quy. Nhiệt độ quá cao có thể làm tăng tốc quá trình tự xả điện của ắc quy và làm giảm tuổi thọ ắc quy. Nhiệt độ quá thấp có thể làm giảm khả năng chấp nhận điện tích của ắc quy.
• Tiếp xúc giữa bộ sạc và ắc quy kém: Nếu các cực của ắc quy hoặc các đầu nối của bộ sạc bị bẩn, gỉ sét, hoặc lỏng lẻo, tiếp xúc điện sẽ kém, làm giảm hiệu quả sạc hoặc khiến ắc quy không thể sạc được.

1.4 Lỗi kỹ thuật

Trong một số trường hợp, tình trạng ắc quy sạc không vào điện có thể là do các lỗi kỹ thuật liên quan đến hệ thống sạc của xe (đối với ắc quy ô tô, xe máy).

• Hệ thống sạc trên xe gặp vấn đề: Hệ thống sạc trên xe bao gồm máy phát điện (alternator) và bộ điều chỉnh điện áp. Nếu một trong hai bộ phận này gặp vấn đề, ắc quy sẽ không được nạp đầy trong quá trình xe hoạt động.
• Dây dẫn bị đứt, hở mạch: Dây dẫn bị đứt hoặc hở mạch có thể làm gián đoạn dòng điện từ máy phát điện đến ắc quy, khiến ắc quy không thể sạc được.

Xem thêm: Hướng Dẫn Cách Câu Bình Ắc Quy Ô Tô Chi Tiết & An Toàn

2. Cách kiểm tra khi ắc quy sạc không vào điện

Sử dụng đồng hồ vạn năng để đo điện áp ắc quy

Khi gặp phải tình trạng ắc quy nạp không vào điện, việc kiểm tra và xác định nguyên nhân là vô cùng quan trọng. Dưới đây là các bước kiểm tra chi tiết, giúp bạn có thể tự mình đánh giá tình trạng của ắc quy, bộ sạc và hệ thống sạc trên xe.

2.1 Kiểm tra ắc quy

Hướng dẫn chi tiết cách đo điện áp ắc quy bằng đồng hồ vạn năng:

Chuẩn bị:

• Tắt động cơ xe hoặc ngắt kết nối ắc quy khỏi thiết bị.
• Chọn thang đo điện áp DC (DCV) trên đồng hồ vạn năng, với dải đo phù hợp (thường là 20V).

Đo điện áp:

• Nối que đo màu đỏ (+) của đồng hồ vạn năng vào cực dương (+) của ắc quy.
• Nối que đo màu đen (-) của đồng hồ vạn năng vào cực âm (-) của ắc quy.

Đọc kết quả: Đọc giá trị điện áp hiển thị trên màn hình đồng hồ vạn năng.

Đánh giá kết quả:

• Ắc quy tốt: Điện áp thường nằm trong khoảng 12.6V - 12.8V.
• Ắc quy yếu: Điện áp nằm trong khoảng 12.0V - 12.5V.
• Ắc quy xả sâu: Điện áp dưới 12.0V.
• Ắc quy hỏng: Điện áp có thể rất thấp hoặc không ổn định.

Quan sát bên ngoài ắc quy: Kiểm tra xem ắc quy có bị phồng rộp, nứt vỡ, hoặc rò rỉ dung dịch điện phân hay không. Nếu có bất kỳ dấu hiệu nào trên đây, ắc quy có thể đã bị hỏng và cần được thay thế.

Kiểm tra các cực ắc quy: Kiểm tra xem các cực ắc quy có bị oxy hóa, bẩn, hoặc gỉ sét hay không. Nếu có, hãy làm sạch các cực ắc quy bằng bàn chải kim loại hoặc giấy nhám.

2.2 Kiểm tra bộ sạc

Sử dụng đồng hồ vạn năng để kiểm tra điện áp đầu ra của bộ sạc:

Hướng dẫn chi tiết cách đo điện áp đầu ra của bộ sạc:

Chuẩn bị:

• Cắm bộ sạc vào nguồn điện.
• Chọn thang đo điện áp DC (DCV) trên đồng hồ vạn năng, với dải đo phù hợp (thường là 20V hoặc cao hơn).

Đo điện áp:

• Nối que đo màu đỏ (+) của đồng hồ vạn năng vào cực dương (+) của bộ sạc.
• Nối que đo màu đen (-) của đồng hồ vạn năng vào cực âm (-) của bộ sạc.

Đọc kết quả: Đọc giá trị điện áp hiển thị trên màn hình đồng hồ vạn năng.

Đánh giá kết quả: So sánh giá trị điện áp đo được với thông số điện áp đầu ra được ghi trên bộ sạc. Nếu giá trị điện áp đo được thấp hơn nhiều so với thông số, bộ sạc có thể đã bị hỏng.

Kiểm tra cầu chì của bộ sạc:

• Cầu chì là một bộ phận bảo vệ quan trọng của bộ sạc. Nếu cầu chì bị cháy, bộ sạc sẽ không hoạt động.
• Kiểm tra cầu chì bằng cách tháo nó ra khỏi bộ sạc và quan sát xem dây tóc bên trong có bị đứt hay không. Nếu dây tóc bị đứt, cầu chì cần được thay thế bằng một cầu chì mới có cùng thông số.

Kiểm tra dây dẫn và các kết nối của bộ sạc:

• Kiểm tra xem dây dẫn của bộ sạc có bị đứt, hở mạch, hoặc gãy gập hay không.
• Kiểm tra xem các đầu nối của bộ sạc có bị lỏng lẻo, gỉ sét, hoặc bẩn hay không.

Thử sạc ắc quy khác bằng bộ sạc đó:Nếu bạn có một ắc quy khác đang hoạt động tốt, hãy thử sạc nó bằng bộ sạc đang nghi ngờ. Nếu ắc quy khác cũng không sạc được, thì có thể kết luận rằng bộ sạc đã bị hỏng.

2.3 Kiểm tra hệ thống sạc trên xe (đối với ắc quy ô tô, xe máy)

Kiểm tra máy phát điện:

• Máy phát điện có nhiệm vụ nạp lại ắc quy trong quá trình xe hoạt động. Nếu máy phát điện bị hỏng, ắc quy sẽ không được nạp đầy và có thể bị hết điện.
• Để kiểm tra máy phát điện, bạn có thể sử dụng đồng hồ vạn năng để đo điện áp tại các cực của ắc quy khi động cơ đang hoạt động. Điện áp nên nằm trong khoảng 13.5V - 14.5V. Nếu điện áp thấp hơn hoặc cao hơn nhiều so với khoảng này, máy phát điện có thể đã bị hỏng.

Kiểm tra dây dẫn và các kết nối:

• Kiểm tra xem dây dẫn từ máy phát điện đến ắc quy có bị đứt, hở mạch, hoặc gãy gập hay không.
• Kiểm tra xem các đầu nối có bị lỏng lẻo, gỉ sét, hoặc bẩn hay không.

3. Cách khắc phục khi ắc quy sạc không vào điện

Vệ sinh các cực ắc quy giúp tăng tiếp xúc điện

Sau khi đã xác định được nguyên nhân khiến ắc quy nạp không vào điện, bạn có thể áp dụng các biện pháp khắc phục sau đây, tùy thuộc vào tình trạng cụ thể của ắc quy, bộ sạc và hệ thống sạc trên xe.

3.1 Vệ sinh các cực ắc quy

Nếu các cực ắc quy bị oxy hóa, bẩn hoặc gỉ sét, chúng có thể làm giảm tiếp xúc điện và cản trở quá trình sạc.

Hướng dẫn cách vệ sinh các cực ắc quy bị oxy hóa, bẩn:

Chuẩn bị:

• Găng tay bảo hộ.
• Bàn chải kim loại hoặc giấy nhám.
• Dung dịch baking soda và nước (tỉ lệ 1:1).
• Khăn sạch.

Thực hiện:

• Ngắt kết nối ắc quy khỏi thiết bị hoặc xe.
• Đeo găng tay bảo hộ.
• Dùng bàn chải kim loại hoặc giấy nhám chà sạch các vết oxy hóa, bẩn hoặc gỉ sét trên các cực ắc quy.
• Trộn baking soda với nước thành dung dịch sệt.
• Dùng bàn chải đánh răng cũ hoặc khăn sạch thấm dung dịch baking soda và lau sạch các cực ắc quy.
• Rửa sạch các cực ắc quy bằng nước sạch.
• Lau khô các cực ắc quy bằng khăn sạch.

Kết nối lại ắc quy:

• Kết nối lại ắc quy vào thiết bị hoặc xe.
• Đảm bảo các kết nối được siết chặt.

3.2 Sử dụng bộ sạc phù hợp

Việc sử dụng bộ sạc không tương thích với loại ắc quy hoặc có điện áp sạc không phù hợp có thể làm hỏng ắc quy hoặc khiến ắc quy không thể sạc được.

Đảm bảo bộ sạc tương thích với loại ắc quy và điện áp sạc phù hợp:

• Kiểm tra thông số kỹ thuật của ắc quy để xác định loại ắc quy (ví dụ: ắc quy chì-axit, ắc quy lithium-ion) và điện áp sạc phù hợp.
• Chọn bộ sạc được thiết kế chuyên dụng cho loại ắc quy của bạn và có điện áp sạc phù hợp.

3.3 Thay thế ắc quy (nếu bị cháy)

Nếu cầu chì của bộ sạc bị cháy, bộ sạc sẽ không hoạt động.

Hướng dẫn cách thay thế cầu chì của bộ sạc:

Chuẩn bị:

• Cầu chì mới có cùng thông số (điện áp và dòng điện) với cầu chì cũ.
• Tua vít (nếu cần).

Thực hiện:

• Ngắt kết nối bộ sạc khỏi nguồn điện.
• Tìm vị trí của cầu chì trên bộ sạc (thường nằm ở mặt sau hoặc bên trong bộ sạc).
• Dùng tua vít (nếu cần) để mở nắp bảo vệ cầu chì.
• Tháo cầu chì cũ ra.
• Lắp cầu chì mới vào.
• Đóng nắp bảo vệ cầu chì  lại.

Kiểm tra:

• Cắm bộ sạc vào nguồn điện và kiểm tra xem bộ sạc đã hoạt động trở lại hay chưa.

3.4 Khử sulfat hóa (nếu ắc quy bị sulfat hóa nhẹ)

Nếu ắc quy bị sulfat hóa nhẹ, bạn có thể thử sử dụng các sản phẩm khử sulfat hóa chuyên dụng để phục hồi ắc quy.

Sử dụng các sản phẩm khử sulfat hóa chuyên dụng (nếu có):

• Các sản phẩm khử sulfat hóa thường chứa các chất hóa học giúp phá vỡ các tinh thể chì sulfat trên các bản cực của ắc quy, từ đó cải thiện khả năng tích điện và phóng điện của ắc quy.
• Sử dụng các sản phẩm này theo hướng dẫn của nhà sản xuất.

Lưu ý: Hiệu quả của các sản phẩm khử sulfat hóa có thể khác nhau tùy thuộc vào mức độ sulfat hóa của ắc quy.

3.5 Thay ắc quy mới

Khi ắc quy đã quá cũ, bị hỏng nặng (ví dụ: phồng rộp, rò rỉ dung dịch), hoặc sulfat hóa nghiêm trọng, việc thay ắc quy mới là giải pháp duy nhất để đảm bảo thiết bị hoặc phương tiện hoạt động ổn định.

Hướng dẫn chọn ắc quy phù hợp với thiết bị hoặc phương tiện:

• Xác định loại ắc quy: Kiểm tra thông số kỹ thuật của thiết bị hoặc phương tiện để xác định loại ắc quy phù hợp (ví dụ: ắc quy chì-axit, ắc quy lithium-ion).
• Chọn dung lượng ắc quy: Chọn ắc quy có dung lượng (Ah) tương đương hoặc lớn hơn so với ắc quy cũ.
• Chọn kích thước ắc quy: Chọn ắc quy có kích thước phù hợp với khoang chứa ắc quy của thiết bị hoặc phương tiện.
• Chọn thương hiệu uy tín: Chọn ắc quy từ các thương hiệu uy tín, có chất lượng đảm bảo và chế độ bảo hành tốt.

3.6 Sửa chữa hệ thống sạc trên xe (đối với ắc quy ô tô, xe máy)

Nếu hệ thống sạc trên xe gặp vấn đề, ắc quy sẽ không được nạp đầy và có thể bị hết điện.

Mang xe đến các trung tâm sửa chữa uy tín để được kiểm tra và sửa chữa: Các kỹ thuật viên chuyên nghiệp sẽ có các thiết bị và kiến thức cần thiết để kiểm tra và sửa chữa hệ thống sạc trên xe của bạn.

4. Phòng tránh tình trạng ắc quy sạc không vào điện

"Phòng bệnh hơn chữa bệnh", việc chủ động thực hiện các biện pháp phòng tránh sẽ giúp bạn giảm thiểu nguy cơ gặp phải tình trạng ắc quy sạc không vào điện, kéo dài tuổi thọ ắc quy và tiết kiệm chi phí sửa chữa.

4.1. Sử dụng ắc quy đúng cách theo hướng dẫn của nhà sản xuất

Mỗi loại ắc quy đều có những yêu cầu sử dụng riêng biệt. Việc tuân thủ theo hướng dẫn của nhà sản xuất là yếu tố quan trọng để đảm bảo ắc quy hoạt động hiệu quả và bền bỉ.

Ví dụ:

• Không xả ắc quy quá sâu.
• Sử dụng bộ sạc phù hợp.
• Bảo quản ắc quy ở nơi khô ráo, thoáng mát.

4.2 Sạc ắc quy định kỳ 

• Khi không sử dụng trong thời gian dài, ắc quy sẽ tự xả điện dần. Việc sạc ắc quy định kỳ (ví dụ: mỗi tháng một lần) sẽ giúp duy trì điện áp và ngăn ngừa quá trình sulfat hóa.

4.3 Bảo dưỡng ắc quy định kỳ 

Nên châm nước định kỳ nếu sử dụng ắc quy nước

Việc bảo dưỡng ắc quy định kỳ giúp phát hiện sớm các vấn đề tiềm ẩn và ngăn ngừa chúng trở nên nghiêm trọng hơn.

Các công việc bảo dưỡng bao gồm:

• Kiểm tra mức dung dịch điện phân (đối với ắc quy nước) và châm nước nếu cần thiết.
• Vệ sinh các cực ắc quy để loại bỏ bụi bẩn, gỉ sét và các chất ăn mòn.
• Kiểm tra điện áp ắc quy để đảm bảo ắc quy luôn ở trạng thái được sạc đầy.

4.4 Sử dụng bộ sạc chất lượng, tương thích với ắc quy

Việc sử dụng bộ sạc kém chất lượng hoặc không tương thích có thể làm hỏng ắc quy hoặc khiến ắc quy không thể sạc được.

Lời khuyên:

• Chọn bộ sạc từ các thương hiệu uy tín, có chất lượng đảm bảo.
• Đảm bảo bộ sạc tương thích với loại ắc quy của bạn và có điện áp sạc phù hợp.

4.5 Tránh để ắc quy bị quá nhiệt hoặc quá lạnh

Nhiệt độ môi trường có ảnh hưởng đáng kể đến hiệu suất và tuổi thọ của ắc quy. Nhiệt độ quá cao có thể đẩy nhanh quá trình tự xả điện và gây hư hỏng các thành phần bên trong ắc quy. Ngược lại, nhiệt độ quá thấp có thể làm giảm khả năng chấp nhận điện tích và làm chậm các phản ứng hóa học cần thiết cho quá trình sạc.

Lời khuyên:

• Tránh để ắc quy tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng mặt trời trong thời gian dài. Khi đỗ xe ngoài trời nắng nóng, hãy cố gắng tìm bóng râm hoặc sử dụng các biện pháp che chắn để giảm nhiệt độ cho ắc quy.
• Không để ắc quy trong môi trường quá lạnh. Trong mùa đông, nếu không sử dụng xe trong thời gian dài, hãy tháo ắc quy ra khỏi xe và bảo quản ở nơi khô ráo, thoáng mát và có nhiệt độ ổn định.
• Đảm bảo khoang chứa ắc quy được thông thoáng. Điều này giúp tản nhiệt tốt hơn và ngăn ngừa tình trạng ắc quy bị quá nhiệt.

Như vậy, bài viết đã cung cấp một cái nhìn tổng quan và chi tiết về các nguyên nhân khiến ắc quy sạc không vào điện, các phương pháp kiểm tra, giải pháp khắc phục hiệu quả và những biện pháp phòng tránh hữu ích.

Tóm lại, tình trạng ắc quy nạp không vào điện có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau, từ các vấn đề đơn giản như cực ắc quy bị bẩn, bộ sạc không tương thích, đến các vấn đề phức tạp hơn như ắc quy bị hỏng, hệ thống sạc trên xe gặp trục trặc. Việc kiểm tra kỹ lưỡng, xác định đúng nguyên nhân và áp dụng các biện pháp khắc phục phù hợp là rất quan trọng để giải quyết vấn đề.

Chúng tôi xin nhấn mạnh tầm quan trọng của việc sử dụng ắc quy đúng cách theo hướng dẫn của nhà sản xuất, sạc ắc quy định kỳ, bảo dưỡng ắc quy thường xuyên và sử dụng bộ sạc chất lượng, tương thích. Những biện pháp này không chỉ giúp kéo dài tuổi thọ ắc quy mà còn đảm bảo hiệu suất hoạt động ổn định của thiết bị hoặc phương tiện của bạn.

Nếu bạn gặp bất kỳ vấn đề nào về ắc quy mà không thể tự giải quyết được, đừng ngần ngại liên hệ với các chuyên gia hoặc các trung tâm sửa chữa uy tín để được tư vấn và hỗ trợ kịp thời. Ắc Quy Đồng Khánh luôn sẵn sàng đồng hành và cung cấp các dịch vụ tốt nhất cho quý khách hàng.

Thông tin liên hệ:

Website: Ắc quy Đồng Khánh

SĐT: 0966.697.696

Địa chỉ: Số 1 Nguyễn Hữu Thọ (ngã 5 cầu vượt Linh Đàm), Q. Hoàng Mai, Hà Nội

Fanpage: https://www.facebook.com/dongkhanhcarservice/